PATARA FENERİ ve AMİRAL ÖZDEN ÖRNEK – Levent Karataş

 

PATARA FENERİ ve AMİRAL ÖZDEN ÖRNEK

Türkiye’nin Akdeniz sahilinde Fethiye – Kalkan arasında Patara antik kenti bulunur. Patara bir  çok ilk’lere ev sahipliği yapar. Mesela, bizim Noel Baba olarak tanıdığımız Aziz Nikolas ile Mitolojideki Apollon ve Artemis’in doğum yerleri burasıdır.  Antik çağda Likya birliğinin başkenti. O dönemde 6.000 kişilik amfitiyatrosu olan bir kent. Patara daha bir çok şeyi içinde barındırıyor.

Patara’nın bunların dışında  daha  büyük önemi ise dünyanın en eski deniz feneri kalıntısının burada bulunmasıdır. Xantos vadisinde, günümüzdeki Ovagelmiş köyünün sınırları içerisinde  bulunan antik limana bu feneri M.S 54 yılında bizim Neron olarak bildiğimiz Roma İmparatoru Nero Claudius Ceasar yaptırmıştır.

Yakın zamana kadar İspanya’nın Atlas okyanusu kıyısında bulunan ve kendilerini Türk olarak tanımlayan,  futbol takımlarının sahaya Ay-Yıldız ile çıktığı La Coruna şehrinin M.S 110 yılında yapılan Feneri en eski fener olarak biliniyordu.  Ancak, La Coruna  feneri  bir kaç kez restarasyon ve tadilat geçirmiş, orjinalliği yok edimişti.

La Coruna fenerinden 45 yıl önce yapılmış olan ve orjinal taşları bulunan Patara  deniz feneri  kendi taşlarıyla yeniden inşa edildiğinde  dünyanın  en eski orjinal deniz feneri olacaktır.

 

29 Nisan 2019 tarihinde ebediyete uğurladığımız MİLGEM Projesinin mimarı Oramiral Özden ÖRNEK Deniz Kuvvetleri Komutanlığı görevindeyken bizzat konuyla ilgilenmiş ve özel olarak Pataraya gelerek yerinde incelemelerde bulunmuştur. Bununla İlgili olarak Akdeniz Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof.Dr.Havva IŞIK ile görüşerek  çalışmalara bizzat katkı sağlamıştır. Bu gün 29 Nisan , Donanmamızın Altın Çocuğu olarak  ve bir çok ilklerde imzası olan Oramiral Özden ÖRNEK’i ebediyete uğurladığımızın seneyi devriyesi bu vesile ile kendisini şükran, minnet ve rahmetle anıyoruz.

Kazı ekibi yaklaşık 7.000 kamyon kumu taşıdıktan sonra fenerin taşlarına ulaştı. Fener bir deprem sonucunda yıkıldığında enkaz altında üç kişinin  can verdiğini 12  m kumun  altında fenerin taşları arasında bulunan iskeletlerden anlaşılmıştır.

 

Neron’un denizciler uğur getirmesi için Yunus Balığı işlemeli bir taşında bulunduğunu ve fenerin kitabesinde ;

“ Tanrısal Claudius’un oğlu , Tiberius Ceasar Augustus ve Germannicus Ceasar’ın torunu tanrısal Augustus’un torununun oğlu, 11 kez tribunat erkinin sahibi, 4 kez Konsal, Karaların ve Denizlerin efendisi ve vatanın babası Nero Claudius Ceasar bu feneri denizcilerin selameti için yaptırdı. İnşaatı, propraetorik düzeydeki imparatorluk valisi Sextus Marcus PriseusYürüttü.” Yazılıdır.

Podyumu 6 m. ve  Kulesi 26 m yaklaşık 7 katlı bir apartman yüksekliğinde ki fener kalıntılarının  tesbiti sırasında yaklaşık 3000 taş tek tek elden geçti.

2020 nin konsepti Patara yılı oldu. Bu dünyanın en eski deniz feneri hakkında farkındalığı arttırmak hepimizin görevi..

2020 Patara yılında, Dünyanın tek orjinal kendi taşlarıyla dikilecek olan Patara Feneri ilgi ve destek bekliyor. En azından çevremizde bu konuya farkındalık yaratarak bu konuya destek sağlayabiliriz.

Sağlıklı günlerde görüşmek üzere…

 

Levent Karataş