Son Dakika Haberler

Küresel ekonomide toparlanmanın nasıl olacağı belirsiz

Küresel ekonomide toparlanmanın nasıl olacağı belirsiz
Okunma : 13 views Yorum Yap

Küresel ekonomide daralma bekleniyor ancak toparlanmanın nasıl olacağı tartışma konusu

Koronavirüs (Kovid-19) salgını sonrası neredeyse tüm kurum, kuruluş ve ekonomistler küresel ekonomide sert bir daralmanın yaşandığı görüşünde birleşirken,daralmanın nereye kadar daha devam edeceği belirsiz.

Bu hafta açıklanan tahminlere göre, küresel ekonomide bu yıl Uluslararası Para Fonu (IMF) yüzde 3 ve uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s da yüzde 2,4 daralma bekliyor.

Pandeminin kontrol altına alınmasının ardından yeniden toparlanmanın ne kadarlık bir zamana yayılacağı ve ne şekilde gerçekleşeceği konusunda da farklı değerlendirmeler öne çıkıyor.

İktisat literatüründe krizlerin ardından ekonomilerin yeniden çıkışa geçmesi ve bunun zamanlamasını ifade etmek için ekonomistler tarafından öngörülen grafiğin şekli, harfler ile ifade ediliyor.

‘V’ TİPİ TOPARLANMA

“V” tipi toparlanma; ekonomide sert düşüşün ardından toparlanmanın da aynı ölçüde hızlı olacağı görüşünü yansıtırken, zamanlama açısından da daha kısa bir süreye işaret ediyor. Bununla birlikte ülkelerin kendi içinde iyileşmesinin yeterli olmadığı ve küresel bir toparlanmayı gerektiren koronavirüs krizi için “V” tipi grafiğin mümkün olmadığı görüşü daha yaygın…

“En iyi ihtimal” olarak nitelendirilen “V” tipi toparlanmayı öngörenler arasında ABD Merkez Bankası (Fed) St. Louis Şubesi Başkanı James Bullard bulunuyor.

FOMC üyeleri Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari ile Francisco Fed Başkanı Mary Daly ise “V” tipi toparlanmanın mümkün olmadığını dile getiriyor.

‘U’ TİPİ TOPARLANMA

“U” tipi grafik, reel ekonomi ve finansal piyasalarda sert düşüşün ardından toparlanmanın, uzun bir zamana yayılacağı, dipte en az birkaç çeyreğin geçmesinin ardından gerçekleşeceği beklentilerini yansıtıyor.

Söz konusu toparlanma şeklini savunan ekonomistler, karantinalar ortadan kalksa da tüketicilerin mağazalara ve restoranlara gitmekten çekineceğini, talebin uzun süre istenilen düzeye ulaşamayacağını, şirketlerin ise kriz esnasındaki borçlanmalarını geri ödemek için epey zamana ihtiyaç duyacağını belirtiyor. Zira kısmen ekonomik faaliyetlerin yeniden açıldığı Çin göz önüne alındığında, “U” tipi toparlanma görüşünün daha yaygın bir şekilde savunulduğu görülüyor.

2001 Nobel Ekonomi Ödülü sahibi Joseph Stiglitz, küresel ekonomide koronavirüs salgınının neden olduğu sert düşüşün toparlanmasının “U” şeklinde olacağı öngörüsünde bulunuyor.

Stiglitz, son yaşananların hem talep hem de arzı etkileyen türden bir kriz olduğunu, insanların koronavirüs tehdidinden dolayı işe gitmek ve tüketmek istemediğini belirterek, “Ekonomik sıkıntı ne kadar uzun sürerse o kadar ‘U’ grafiğini muhtemel kılıyor.” dedi.

Dünya Ekonomik Forumu’nda yer alan açıklamada da “Ekonomik iyileşme büyük olasılıkla uzun ve yavaş olacaktır. Biz en iyi ihtimalle toparlanmanın ‘U’ şeklinde olacağını konuşuyoruz ki muhtemelen dipte biraz zaman geçireceğiz.” yorumu yer aldı.

JP Morgan ile Standard Chartered Bank’tan bazı ekonomistler de “U” tipi toparlanmayı savunurken, Bank of America anketine göre de yatırımcıların yarısından fazlası ekonomide bu şekilde bir iyileşme bekliyor.

‘W’ TİPİ TOPARLANMA

“W” tipi toparlanmada, ekonominin “çift dip” yapması öngörülüyor. Bu tip bir grafik bekleyen ekonomistler; koronavirüs nedeniyle görülen ilk dip seviyelerden karantinaların sona ermesi ve ülkelerin kısıtlayıcı tedbirlerini gevşetmesinin ardından hızlı bir toparlanma yaşansa da, süregelen negatif etkiler nedeniyle işsizlik oranında hızlı yükseliş ve şirket iflasları ile karşılaşılacağını ve ekonomide yeniden bir dibe vuruş yaşanacağını dile getiriyor.

Öte yandan salgında ikinci bir dalganın görülmesi ile ekonominin ikinci kez dip yapacağına yönelik beklenti içinde olan ekonomistler de toparlanmanın şeklinin “W” olarak gerçekleşeceğini dile getiriyor.

Japonya merkezli Nomura ile Schroder Yatırım Yönetimi Başekonomisti Keith Wade, ekonomide “W” tipi toparlanma yaşanacağını savunanlar arasında yer alıyor.

‘L’ VE ‘SWOOSH TİPİ TOPARLANMA

“L” tipi toparlanma öngörüsünün altında; büyümenin sert düşmesi ve toparlanmanın bir süre gerçekleşmemesi beklentileri yatıyor. Bunun gerçekleşmesi için küresel koronavirüs salgınının yayılmaya devam etmesinin ve karantinaların uzun süreli olmasının gerektiğini belirten analistler, virüsün ortaya çıktığı Çin’in Vuhan kentinin 2 ayın ardından yeniden ekonomik faaliyete açılması nedeniyle bu senaryonun gerçekleşme olasılığını düşük görüyor.

Söz konusu toparlanma şeklini öngörenlerin başında Barclays geliyor.

“Swoosh” tipi toparlanmayı öngörüler ise ekonominin keskin bir şekilde düşmesinin ardından toparlanmanın daha kademeli gerçekleşeceği ve daha uzun bir zamana yayılacağı görüşlerini yansıtıyor.

Berenberg Ekonomisti Florian Hense, ekonomilerin ne “L”, ne “U” ne de “V” şeklinde toparlanamayacağını savunarak, “Ekonomilerin onay işaretine benzer bir şekilde toparlanacağını düşünüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.